Ankara
Fransa’da saÄŸlık sistemindeki kriz, acil servislerde ortalama 10 saati bulan bekleme süreleri, koridorlarda yatan hastalar, zamanında müdahale edilemediÄŸi için hayatını kaybeden hastalarla belirginleÅŸti.
Doktorlarla saÄŸlık çalışanlarının, yoÄŸun çalışma saatleri ve maaÅŸ yetersizliÄŸi gerekçesiyle Kovid-19 salgınıyla birlikte önemli oranda iÅŸ bırakması ve uzun süreli izne çıkmasının yanı sıra ülkede Aralık 2022'den bu yana pratisyen hekimlerin grevlere gitmesi de Fransa’da sancılı bir dönem geçiren saÄŸlık sisteminin kronik sorunlarını gün yüzüne çıkardı.
AA muhabirlerinin, Fransız basını ve resmi kaynaklarından derlediği bilgileri göre, geçen ay ülke genelinde acil servislerde 31 kişi zamanında müdahale edilemediği için yaşamını yitirdi.
Samu-Urgences de France Sendikasına göre, hastanelerdeki acil servisler, Aralık 2022'de önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 55 daha yoğun kullanıldı.
Tıp öğrencilerinin de gönüllü olarak çalıştığı Noel haftasında acil servislere her gün 20 bin çağrı yapıldı.
Noel’de uzman doktorun görmesi için hastalar 19 saat bekledi
Yıl sonu hastanelerin doluluk oranı her zaman yüksekken, Kovid-19 salgınında kapatılan yüzde 15-20 oranındaki yatakların personel eksikliği nedeniyle bu yıl yeniden açılamaması, özellikle acil servislerde ortalama 10 saati bulan bekleme sürelerine yol açtı.
Noel tatilinde, uzman doktorun görmesi için hastaların bekleme süresi 19 saate kadar çıktı.
Samu-Urgences de France Sendikası​​​​​​​ Başkanı Marc Noizet, durumu "Acil servisler boşalamıyor çünkü hastalar, hastanelere yatış yaptıramıyor ve koridorlardaki yataklar, hastane yatışı bekleyen hastalardan ötürü dolmuş durumda." ifadesini kullandı.
Noizet, Aralık 2022'de 31 kiÅŸinin acil yatağında müdahale ya da hastaneye sevk beklerken öldüğünü, bunların çoÄŸunun yaşının 60-70’lerin üzerinde olduÄŸunu aktardı.
Acilden hastaneye nakil süresi 2-3 gün arasında değişiyor
Aralık 2022'de acilden hastaneye nakil süresinin 2-3 günü bulduÄŸu Fransa’da, bir hastanenin acil servisindeki yatakta 90 saatten fazla hastaneye sevk edilmeyi bekleyen 90 yaşındaki hastanın bu sürede altının sadece 1 defa deÄŸiÅŸtirildiÄŸi kaydedildi.
Sedyede uzun süre kalan yaşlıların vücutlarında yatak yarası oluşurken, yemeklerin yetersiz olması nedeniyle sağlık personeli, yemek dağıtımında hastalar arasında tercih yapmak durumunda kaldı.
Samu-Urgence France Sendikasından aynı zamanda milletvekili olan Profesör Philippe Juvin ise acil yatağında beklerken ölenlerin sayısının resmi açıklamalarda belirtildiÄŸi gibi 31’den fazla olduÄŸunu ve bu sayının 150’yi bulduÄŸunu açıkladı.
Juvin, resmi rakamın ülkede gönüllü veri paylaÅŸan 32 bölgeden 19’undaki verileri yansıttığını, gerçek ölüm sayısının ülke geneli için daha da yüksek olduÄŸunu kaydetti.
Fransa, krize rağmen "acil sağlık planını" devreye almadı
BaÅŸkent Paris’in de içerisinde bulunduÄŸu Ile-de-France bölgesinde 27 Aralık 2022'de bütün hastaneler arasında sadece birinde yoÄŸun bakım yatağının boÅŸ olması gibi ciddi bir durumda bile Fransa yönetimi, "acil saÄŸlık planını" devreye almayı reddetti.
Bunun üzerine Savoy ve Ain’de 9 hastane ve 1 klinik, 29 Aralık 2022'de acil durum planını yerel baÄŸlamda devreye aldı.
Diğer yandan hastaneler, yatak ve personel yetersizliği nedeniyle acil olmayan ameliyatları erteleme, yatan hastalar arasında durumu görece iyi olanları taburcu etmeye başladı.
Muayene ücreti olan 25 avronun 50 avroya çıkarılmasını talep eden pratisyen hekimlerin de greve gitmesi, krizin daha da kötüleşmesine katkıda bulundu.
Fransa’da uzun süredir saÄŸlık personeli yetersizliÄŸi hakim
Ãœlkede, Kovid-19, grip ve bronÅŸiolit salgınlarının aynı anda görülmesiyle iyice belirginleÅŸen saÄŸlık sistemi krizinin, Fransa’da uzun süredir var olan "saÄŸlık personeli yetersizliÄŸi" sorununun bir yansıması olduÄŸu deÄŸerlendirmesi yapılıyor.
AraÅŸtırma, Çalışma, Ölçme ve Ä°statistik Biriminin (DREES) verilerine göre, Fransa’da yılda 22 milyon talebe cevap veren sadece 697 acil servis birimi bulunuyor.
Son dönemde önemli ölçüde doktorun emekliye ayrılması hesaba katılmazsa dahi ülkede, veriler 2022’de sadece 220 bin doktorun ülkede görev yaptığını gösteriyor.
Fransa, kiÅŸi başına düşen doktor sıralamasında Avrupa’da 18.
Her 100 bin kiÅŸiye 338 doktor düşerken, aile saÄŸlık merkezleri bazında ise her 100 bin kiÅŸiye sadece 149 pratisyen hekim denk geliyor. Bu rakamlar, Eurostat ile verilerini paylaÅŸan 19 Avrupa BirliÄŸi (AB) ülkesi arasında Fransa’nın kiÅŸi başına düşen doktor sayısının azlığı nedeniyle 18. sırada kalmasına neden oldu.
CumhurbaÅŸkanı Emmanuel Macron’un yakın zamanda açıkladığı verilere göre, 6 milyon Fransızın uzman doktora eriÅŸimi bulunmayan ülkede, doktorların yarısına yakını da 60 yaşın üzerinde bulunuyor ve 2025’te bunların emekli olmasıyla bu sayı daha da azalacak.
Sadece 3 yılda pratisyen hekim sayısı 80 bine gerileyecek ve her 100 bin kiÅŸiye 119 pratisyen hekim düşecek. Bu, Fransa’yı AB’de kiÅŸi başı hekim sayısı açısından en kötü sıralamaya indirecek.
Ayrıca 2020 yılı başında yaklaşık 800 bin hemşirenin bulunduğu ülkede, bu sayı 2 yılda 160 bin civarında azaldı. Ülkede, hasta ihtiyacına oranla 60 bin hemşire eksikliği bulunuyor.
Pratisyenlere ve uzman doktorlara ulaÅŸamayanlar acil servise baÅŸvuruyor
Fransa’da, uzman bir doktora eriÅŸimin bölgeye ve uzmana göre 1 ay ila 24 ay arasında olması, pratisyen hekimlere de hızlıca ulaşılamaması, insanları daha hızlı sonuç alabilecekleri acil servise yönlendirdi.
SaÄŸlık Bakanlığınca paylaşılan, 2019’un ilk çeyreÄŸinde yapılan ankete göre, 2018’de Fransızların yüzde 29’u acil servise baÅŸvurdu.
Ancak bunların yüzde 42’si, acil servisi gerçekten ihtiyaçları olmadıkları halde uygun olmayan nedenle kullandığını itiraf etti ve bunun için, doktordan randevu alma zorluÄŸu, acil serviste ek testlerin, muayenelerin daha kolay yapılmasını gerekçe gösterdi.
SaÄŸlık Bakanlığına 2019’da gönderilen bir raporda, acil servislerdeki normal hastaların ölümlerinin yüzde 9’unun ve kritik durumdakilerin ölümlerinin yüzde 30’unun yoÄŸunluktan kaynaklandığı aktarıldı.
Senatonun Mart 2022’de yayımladığı rapor, hastanelerin durumunun 2 yıllık Kovid-19 krizinden sonra daha da kötüleÅŸtiÄŸini gösterdi.
YoÄŸun mesai saatleri
Temmuz 2020’de imzalanan anlaÅŸmayla hemÅŸirelerin maaşı artmasına raÄŸmen çalışma koÅŸulları artarak daha kötüye gitti.
Kovid-19’un halen haftada 500’den fazla kiÅŸinin yaÅŸamını yitirmesine yol açtığı Fransa’da tüm saÄŸlık personeli, haftada en az 60 saat olacak ÅŸekilde çalışırken, bazı personel 70 saatten fazla mesai yapıyor.
DiÄŸer yandan stajyer doktorlarda da durum farklı deÄŸil. 10 stajyer doktordan 7’si haftalık yasal azami çalışma saati olan 48 saatten fazla çalışıyor.
Fransa’da hasta bakıcı maaÅŸları, 1500 avro civarındayken, yeni iÅŸe baÅŸlayan bir hemÅŸire yaklaşık 1600 avro maaÅŸ alıyor. Pratisyen hekimlerin yıllık geliri 60 bin avroya yakın iken, uzman doktorların gelirleri 90 bin avro civarında.
Aşırı iş yükü, fiziksel ve zihinsel olarak tükenen sağlık çalışanlarını, hastalık izni almaya veya istifaya kadar götürebiliyor.
Sağlık sistemini güçlendirmek için 19 milyar avroluk bütçe
Hükümet, sağlık sistemini güçlendirmek, mesleğin cazibesini artırmak için 19 milyar avroluk bütçe açıkladı.
Ancak doktorlar, 5 yıla yayılan bu bütçenin sağlık sisteminde kangren olan sorunları çözmede yetersiz belirterek, Paris yönetiminden daha hızlı müdahale bekliyor.
Öte yandan ilaç sıkıntısı yaşanan eczanelerde son dönemde patlak veren salgınlar, parasetamol etkenli ilaçların tükenmesine de yol açtı.
Hükümet parasetamol ve amoksisilin bazlı ilaçların internet üzerinden satışına kısıtlama getirirken, bazı eczaneler çözüm için geçici olarak amoksisilin üretmeye girişti.
Bütün bu süreç, krizde olan Fransa’da saÄŸlık sisteminin ülkede yeniden tartışılmasına ve uluslararası basında gündeme gelmesine neden oldu.
