Dünyanın en büyük buğday üreticileri arasında Rusya ve Ukrayna da yer alıyor. Ancak bu ülkeler savaşta. İktidar her ne kadar tersini söylese de Türkiye buğdayda kendine yetebilen bir ülke değil. Buğday ithal ediliyor. İktidar ise Türkiye’deki üretimin yettiğini, ithal edilen buğdayın makarna, bisküvi, un üretim ve ihracatında kullanıldığını savunuyor.
Türkiye, Rusya ve Ukrayna’dan buğday alıyordu. Ancak savaş nedeniyle tedarik zinciri aksayınca Türkiye tarihinde ilk kez, dünyanın bir diğer büyük buğday üreticisi Hindistan’a yöneldi. Nisan ayında başlayan görüşmeler sonrasında 50 bin ton buğday siparişi verildi. Ancak Hindistan ani bir kararla ülke dışına buğday satışını durdurduğunu açıkladı. Buna karşın halihazırda yapılmış sözleşmeler için sevkıyata izin verileceği bildirildi.
Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre, Hindistan, bu yıl yaklaşık 10 milyon ton sevkıyat hedefliyordu. Dünyadaki birçok ülke Rusya-Ukrayna savaşı sonrası Hindistan’a güveniyordu. Bu karar tüm ülkeler için “şok etkisi” yarattı. Avrupa’nın buğday ihtiyacı için ABD ve Kanada’ya yöneldiğine işaret ediliyor. Ancak bu durum maliyetleri artırıyor. Bu arada Hindistan ile birlikte Çin’in de buğday stokladığı belirtiliyor.
PARA YABANCIYA GİDİYOR
Türkiye’de ise bu yıl fiyatlardaki aşırı artış nedeniyle çiftçi tarlaya yeterli gübre atamadı. Yer yer kuraklık da sürüyor. Bazı yerlerde mahsul büyümedi, tarlada sarardı. Çiftçi erkenden biçip paket haline getirdi. Buğday üretiminde düşüş bekleniyor. Şu anda ekmek fiyatları TMO’nun fırıncılara verdiği düşük fiyatlı unla dengeleniyor. Aradaki zararı Hazine karşılıyor. Fatura yine dolaylı yoldan yurttaşa kesiliyor. İktidar yıllardır buğday üretimini artırmak yerine ithalatı seçiyor. Ekmeklik buğdayda alım fiyatı ton başına 2 bin 250 liraydı. Oysa şu anda yurt dışından 6 bin 300 liraya buğday alınıyor. Türkiye’deki çiftçiye verilmeyen para, başka ülkenin çiftçisine gidiyor. Yurt dışından yüksek fiyata alınan buğday, ekmek fiyatları artmasın diye yarı fiyatına fırıncılara satılıyor.
"ÇİFTÇİ YERİNE BETONA"
Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, geçen yıl Türkiye’nin buğday üretiminin 17.5 milyon ton olduğunu anımsattı. Buğday yetersiz kaldığı için dışarıdan yaklaşık 10 milyon ton buğday alındığını belirten Demirtaş, bunun bir kısmının makarna, bisküvi, un ihracatında kullanıldığını söyledi. Demirtaş, sığınmacıların sayısındaki artış ve yaz aylarında gelecek turistler de eklendiğinde ihtiyacın arttığına dikkat çekerek, “Un ihraç etmesek bile kendi tüketimimiz yıllık 20 milyon tonu buluyor. Ekmeği çok tüketen bir ülkeyiz. Yoksulluk da var. Ekmek ile doyuyoruz” dedi. Türkiye’nin her yerinde buğday yetişebildiğine işaret eden Demirtaş, kurak bölgelerde bir dekara 300 kilo, sulak alanlarda ise bir dekara 700 kilo buğday alındığını söyledi. Demirtaş, şöyle devam etti:
“Çiftçi hiç ya da yeterli gübreleme yapamadı. Dekara 20 kilo gübre gerekirken ya yarısı atıldı ya da hiç atılmadı. İlkbahara kadar yağışlar iyiydi. Üst gübreyle telafi edilir diye düşündük ancak o da atılamadı. Ayrıca İç Anadolu’da kuraklık sürüyor. İthal gübrenin fiyatı çok yüksek. Üretimde artış olmaz. Çiftçi borçlu. Ahırındaki ineğinden tarlasına kadar icra geliyor. Çiftçiye yatırım yapmadık, betona yatırım yaptık.”
"EKMEK 8 LİRA OLUR"
Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, şu anda ekmeğin fiyatının artmamasının nedeninin fırıncıya sağlanan sübvanse olduğunu belirterek “TMO aylardır ithalat yapıyor. 300-400 bin ton buğday ithal ediliyor. Aldığı buğdayı ise sözleşme yaptığı fırıncılara ‘Sen ekmeğin fiyatını artırmayacaksın’ diyerek yarı fiyatına veriyor. Eğer fırıncılarla böyle bir anlaşma olmazsa zaten ekmek 8 lira olur. Sübvanse ediliyor. Hazine ödüyor. Yani aslında biz ödüyoruz” dedi.
