Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB), Mayıs 2015 ’Aylık Fiyat Gelişmesi’ raporunu açıkladı. Buna göre; Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0,56 oranında arttı ve yıllık enflasyon 0,18 puan yükselerek yüzde 8,09 oldu. Bu dönemde Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri (ÖKTG)-H (İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın hariç TÜFE) ve ÖKTG-I (Gıda ve alkolsüz içecekler, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın hariç TÜFE) endekslerinin yıllık artış oranları önceki aya kıyasla sırasıyla 0,31 ve 0,48 puan artarak yüzde 7,91 ve yüzde 7,48 olarak gerçekleşti.
Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, Mayıs ayında enerji grubunun katkısı 0,24 puan, temel mal grubunun katkısı ise 0,30 puan oldu. Gıda grubunun katkısında bu dönemde 0,41 puanlık gerileme gözlenmiş olsa da mevcut durumda 3,10 puan ile yıllık tüketici enflasyonuna en yüksek katkı bu gruptan geldi.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinin yükseliş kaydettiği görüldü. Hizmet enflasyonu ana eğilimi geçen ayın ardından bu dönemde de yatay seyrederek yüksek seviyesini korudu. Temel mal enflasyonu ana eğiliminde dayanıklı tüketim malları ve giyim grubundaki gelişmelerin etkisiyle belirgin bir artış gözlendi.
Mayıs ayında hizmet fiyatları yüzde 0,77 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu 0,11 puanlık artışla yüzde 8,85’e yükseldi. Bu dönemde, yıllık enflasyon kira, haberleşme ve diğer hizmetlerde nispeten yatay seyrederken lokanta oteller ile ulaştırma hizmetleri gruplarında yükseliş kaydetti. Lokanta oteller grubunda, gıda fiyatlarındaki birikimli artışlara bağlı olarak fiyat yükselişleri bu dönemde de sürdü. Mayıs ayında fiyat artışları özellikle kırmızı etle ilişkili olan yemek hizmetlerinde yoğunlaştı. Ulaştırma hizmetlerinde ise şehirlerarası otobüs taşımacılığı ile havayolu yolcu taşımacılığı fiyatlarında sırasıyla yüzde 3,10 ve yüzde 5,16 oranında artış gözlendi.
DEĞER KAYBI OTOMOBİL FİYATLARINA YANSIDI
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 0,83 puan artarak yüzde 5,88’e yükseldi. Bu dönemde alt gruplardan dayanıklı tüketim mallarında yıllık enflasyon yaklaşık 2 puanlık artışla yüzde 4,66 oldu. Bu grupta fiyatların aylık artış oranı, döviz kuru etkileriyle alt kalemler genelinde yüksek seyretti. Nisan ayına benzer şekilde beyaz eşya fiyatları aylık bazda yüksek bir artış (yüzde 2,05) kaydetti; Türk lirasının özellikle son iki ayda euro karşısındaki değer kaybı otomobil fiyatlarına yansıdı. Son dönemde mobilya fiyatlarında da hızlı artışlar izlendi. Mayıs ayında giyim grubu fiyat artışları mevsim ortalamalarının üzerinde gerçekleşti ve grup yıllık enflasyonu yıl başından bu yana ilk kez artış gösterdi. Buna karşın, giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda yıllık enflasyon kademeli yavaşlama eğilimini sürdürdü.
Enerji fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,18 oranında arttı. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatları paralelinde artan akaryakıt fiyatları etkili oldu. Ayrıca, su fiyatlarında gözlenen yükseliş eğilimi bu dönemde de sürdü ve bu alt grubun yıllık enflasyonu yüzde 17 ile yüksek seviyesini korudu. Bu gelişmelerle, yıllık enerji enflasyonu düşük bazın da katkısıyla 1,8 puan yükselerek yüzde 3,38 oldu.
Bu dönemde, gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 1,55 puan azalarak yüzde 12,81’e geriledi. Bu düşüşte, işlenmemiş gıda grubu fiyatları temel belirleyici olurken işlenmiş gıda yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürdü. Yılbaşından bu yana belirgin olarak yükselen mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Mayıs ayında taze meyve-sebze fiyatları kaynaklı olarak bir düzeltme kaydetti. Bu dönemde patates fiyatlarında da belirgin bir düşüş gerçekleşti. Diğer taraftan, kırmızı et fiyatları yüksek artış eğilimini korudu. İşlenmiş gıda grubunda ise buğday fiyatlarında son aylardaki ılımlı seyre bağlı olarak ekmek ve tahıl ürünleri grubu fiyat artışları zayıf seyrini sürdürdü. Ekmek ve tahıl dışı işlenmiş gıda grubu genelinde ise nispeten ılımlı aylık fiyat artışları gözlendi.
Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 13,12’ye gerilerken gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu yüzde 5,90’a yükseldi.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Mayıs ayında yüzde 1,11 oranında arttı, yıllık enflasyon yüzde 6,52’ye yükseldi. Türk lirasında gözlenen değer kaybına ve uluslararası emtia fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak imalat grubu geneline yayılan fiyat artışları kaydedildi. Yıllık enflasyon imalat sanayi fiyatlarında yüzde 7,09’a, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,35’e yükseldi.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Mayıs ayında yüksek aylık fiyat artışlarının genele yayıldığı gözlendi. Dayanıksız tüketim mallarında aylık fiyat artışı yüzde 1,72 olurken bu durumda gıda, giyim ve tekstil imalatı gruplarındaki olumsuz görünüm belirleyici oldu. Dayanıklı tüketim malları imalatında ev aletleri ve tüketiciye yönelik elektronik ürünlerde gözlenen yüksek fiyat artışları dikkat çekti. Ara malı imalatı fiyatlarının gelişiminde ise ana metal, kimyasal maddeler ve plastik imalatı ön plana çıktı. Sonuç olarak, Mayıs ayı tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskıların güçlendiği bir dönem oldu.
