Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, sorularının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından Anayasa’nın 98, TBMM İç Tüzüğü’nün 96 ve 99’uncu maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını istedi. Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Stellantis ve Koç Holding’in sahibi olduğu Bursa’da faaliyet gösteren otomotiv devi TOFAŞ, 9 Aralık’ta yaptığı açıklama ile işçi sayısının yüzde 13 azalacağını duyurarak bir kalemde 700 işçiyi işten çıkardı. Bu yılın ilk 9 ayında 5 milyar lira net kâr elde eden ve 2023 yılında işçi başı kârı 3 milyon olan TOFAŞ, üretimdeki daralmaları gerekçe gösterdi. TOFAŞ yönetimi, tüm bu işçi çıkarmalar için ödenecek tazminatların toplamda 330 milyon TL olduğu söyleyerek işçilerin anayasal hakkı olan tazminat ödemelerini dahi lütuf olarak sundu. Kendisine yıllardır rekor düzeyde üretim yapan işçileri bir kalemde kapı dışarı ederek kârını katlamayı alışkanlık edinen TOFAŞ, 2020’de çalışan işçi sayısını 300 kişi azaltmasının ardından kârını 300 milyon lira artırmış ve en çok kâr eden 2. otomotiv şirketi olmuştu. TOFAŞ, 2022 yılında da net kârını yüzde 160 oranında artırmıştı. Koç Holding patronları yıllardır işçilerin alın teri üzerinden performans baskısı ve yüksek üretim hedefleri ve yoksulluk sınırının altında verdiği ücretler ile milyarca lira kâr etmiş, kurduğu sömürü düzeninin sefasını sürmüş, bugün yine geçmişte olduğu gibi cefasını işçilere çektirmekte."
"TOFAŞ ortalama ücretleri düşürerek bir kez daha ’kriz’i fırsata çevirdi"
Birçok fabrika ve iş yerinde "küçülme" ve "ekonomik daralma" gerekçe gösterilerek işçilerin işten çıkarıldığını belirten Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, çıkış listelerinin sızdırılmasıyla işçilerin tedirgin edildiğini ve önümüzdeki süreçte kitlesel işten çıkarmaların artacağına dair sinyaller verildiğini söyledi. Patronların yaptırımsız bir şekilde dilediği işçiyi işten çıkardığını ifade eden Bayhan, "TOFAŞ’ta yaklaşık 700 işçinin ve MESS iş yerlerindeki işten çıkarmaların ardından, ortalama MESS saatlik ücretlerinin 220 TL’den 200 TL’ye düştüğü gözlemlendi. İşten çıkarılanların büyük bir fazlasının kıdemi yüksek ve uzun yıllardır fabrikaya emek veren işçiler olduğu anlaşılmakta. TOFAŞ, ’daralma’ bahanesiyle kıdemli işçileri işten çıkarmakla kalmamış, aynı zamanda ortalama ücretleri düşürerek bir kez daha ’kriz’i fırsata çevirdi. Bakanlığınız, 2024’ün ilk çeyreğinde 2,8 milyar TL net kâr açıklayan TOFAŞ’ın bu işçi kıyımı ve sektörde ücretleri düşürmeye yönelik bu politikalarına karşı bir inceleme başlatacak mı" diye konuştu.
"Bu işçi kıyımları karşısında herhangi bir yaptırım uygulayacak mısınız"
Yerli-yabancı sermaye ve fabrikaların çıkarına hizmet eden destek, teşvik ve imtiyaz politikasının fabrika ve iş yerlerinde ucuz emek sömürüsü, sendikasızlaştırma ve artan mobbing/baskı olarak yansıdığını kaydeden Bayhan, "Ayrıca, kıdem tazminatı, işsizlik sigortası ve işe iade tazminatı gibi işçilerin kırıntı halinde kalmış haklarının dahi ortadan kaldırılması taleplerini dinlemek üzere patronlarla sık sık bir araya geliyorsunuz. Yüzlerce aileyi etkileyen bu işçi kıyımları karşısında herhangi bir yaptırım uygulayacak mısınız, yoksa patronların dilediği zaman dilediği işçiyi keyfi şekilde işten çıkarmalarına imkan tanıyacak yasal düzenlemelerin önünü mü açacaksınız" dedi.
Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, açıklamasını şöyle tamamladı:
"Ekonomideki olumsuz gidişatın faturasını işçi ve emekçilerin sırtına yıkan politikalarınızın bir parçası olarak bu işten çıkarmaları da hâlihazırda üzerinde çalıştığınız ’güvence’ soslu esnek çalışma düzenlemeleriniz için fırsat olarak mı göreceksiniz yoksa işten atmaların yasaklanması, denetlenmesi gibi önlemlerle patronların da yüksek kâr hedeflerinden vazgeçmesini zorlayacak adımlar atacak mısınız. İTO Başkanı Şekib Avdagiç, ’Ülkemizde kıdem tazminatı, işsizlik sigortası, işe iade tazminatı, sendikal tazminat gibi düzenlemeler, işverenin ek istihdama yönelmesini zorlaştırıyor’ demişti. Sizin de sıklıkla vurguladığınız istihdam ve güvenceli esneklik konularını göz önüne alırsak, Koç Holding’e bağlı TOFAŞ’ın kıdemli işçileri işten çıkarma politikası, hazırlamakta olduğunuz iş yasası değişiklikleriyle uyumlu mudur?"
