Yine yazımdaTicaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili Hakkında Yönetmelikin ilgili hükümlerini paylaşmak istiyorum. Yönetmeliğin 9. maddesine göre borsaya tabi maddeler, en az miktar üzerinden tescil edilmek zorunda olup tescilin yerine göre alıcı ve satıcı tarafından veya bunlardan herhangi biri tarafından yahut ta ihracatta satıcı tarafından yaptırılması zorunludur.
Tescil ettirilmeme halinde tescil ücreti yüzde 50 zamlı olacaktır. Yönetmeliğin tescil ile ilgili 9-10 ve 11. maddelerinden alıntılar aşağıdadır.
TESCiL Madde 9 Borsaya tâbi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım muamelelerinin borsalara tescili zorunludur. Elektronik ticaret yoluyla yapılan satışlar da bu madde kapsamındadır.
TESCIL YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERINE GETIRILMESI
Madde 10 Tescil yükümlülüğü aşağıdaki şekilde yerine getirilir:
a) Alıcı ve satıcının aynı borsanın çalışma alanı içinde bulunmaları halinde, işlem borsa örf ve adetlerine göre tespit olunan tarafça o borsaya tescil ettirilir ve tescil ücreti ödenir. Tescil ile yükümlü olan tarafın yokluğu halinde, diğer taraf tescili yaptırmak ve ücretini ödemekle yükümlüdür.
b) Alıcı ve satıcıdan birinin borsanın çalışma alanı içinde, diğerinin dışında olması halinde;
1) İki tarafın bulunduğu yerde borsa mevcut ve mal her iki borsaya tâbi ise ve işlem de yazışma, telgraf, telefon, teleks ile yapılmış veya elektronik ortamda gerçekleştirilmişse, sözleşmenin kabul ile tamam olduğu yerdeki tarafça o yer borsasına tescil ettirilir ve ücreti ödenir.
Sözleşmenin nerede kabul ile tamam olduğu tespit edilemediği takdirde, işlem satıcının merkezinin bulunduğu yerdeki borsaya, satıcı tarafından tescil ettirilir ve ücreti ödenir.
2) Taraflardan birinin bulunduğu yerde borsa mevcut değil veya borsa mevcut olmasına rağmen, mal o borsaya dahil değil veya taraflardan biri yurt dışında ise, işlem diğer tarafça kendi merkezinin bulunduğu yer borsasına tescil ettirilir ve ücreti ödenir.
c) Borsaya kayıtlı üyeler, borsanın çalışma alanı dışında yaptıkları ve bu fıkrada belirlenen tescil işlemleri dışında kalan alım veya satımları, kayıtlı bulundukları borsalara tescil ettirir ve ücretini öderler.
d) Borsanın çalışma sınırları dışında alım satım yapan taraflardan biri tacir veya sanayici sıfatını haiz olmayan üretici ise, tescil zorunluluğu ve tescil ücretini ödeme yükümlülüğü tacir ve sanayici olan diğer tarafa aittir. Alım satım yapan tarafların her ikisi de tacir veya sanayici sıfatını haiz olmayan üretici ise, tescil zorunluluğu uygulanmaz.
e) Kamu iktisadi kuruluşları ile sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan kamu kuruluşlarınca yapılan destekleme alım ve satımlarına ilişkin borsa tescil ücreti muamelenin yapıldığı günü takip eden en geç otuz gün içinde ilgili borsaya ödenir.
TESCiL SÜRESİ
Madde 11 Borsa yerinde yapılan işlemler aynı gün, borsanın çalışma alanı içinde olmakla beraber borsa yerinin dışında alınıp satılmasına müsaade edilen maddelere ait işlemler en geç otuz gün içinde tescil ettirilir.
İhracata ilişkin muameleler anlaşmaya müteakip tescil ettirilir.
Üyelerin iradesi dışında meydana gelen ve meclisçe kabul edilen mücbir sebepler dışında, belirtilen sürelerde tescil zorunluluğunun yerine getirilmemesi halinde, tescil ücreti yüzde elli fazlasıyla tahsil olunur. Ayrıca, süresinde ödenmeyen tescil ücretine 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirilir.
Tescil ücreti ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamlarına ilişkin yönetim kurulunca verilen kararlar ilâm hükmünde olup, icra dairelerince yerine getirilir.
Meclis, tahsili imkansızlaşan tescil ücreti ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve zammının takibinden vazgeçilmesine karar verebilir. İstisnai nitelikteki bu kararlar, aynı durumdaki tüm üyeleri kapsayacak şekilde ve yılda bir defa olmak üzere alınır.
Tescil ücreti ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamlarının tahsil zamanaşımı süresi beş yıldır.
T.C. BURSA TİCARET BORSASI KOTASYONUNA DAHİL MADDELER LİSTESİ
(T.C.Gümrük ve Ticaret Bakanlığının 16.04.1983 günlü ve 83/529 sayılı onayları, 23.08.1994 günlü ve 1994/17183 sayılı yazıları ile)
Yukarıda belirtilen maddelerin gerek alım satımı ve gerekse ihracatı açısından borsaya tescili bana göre önemlidir. Böylece bu ürünlerin kayıt altına alınması, istatistiki bilgilerin tamamına doğru olarak ulaşılması ve özellikle devletin ileride yapacağı stratejik çalışmalar açısından doğru veri elde edilmesi ve doğru planlamalar yapılması sağlanacaktır.
Mükelleflerin Ticaret borsalarına tescil işlemine özel önem vermesi gerektiği kanaatindeyim.
