İlama bağlanmış alacakların tahsili

Para alacaklarının tahsili için İcra ve İflas Kanununda (Kısaca 'İİK') öngörülen genel haciz yolu ile takip, takibin dayanağına göre, 'ilamsız icra' ve 'ilamlı icra' olmak üzere iki çeşittir (İİK m.46 - 144).
İİK'da, ilamlı icra yolundan ayrı olarak, ayrıca (ilamsız tahliye dışında) yalnız para ve teminat alacakları için, ilamsız icra yolları da düzenlenmiştir.
İlama bağlanmış alacakların, ilamsız takibe konu edilip edilemeyeceği konusunda, gerek öğreti gerek Yargıtay içtihatlarında değişik görüşler ileri sürülmektedir. Özellikle, Yargıtay Daireleri ile Hukuk Genel Kurul kararlarında gözlenen görüş ayrılıkları dikkat çekmekte ve uygulamada tereddütler doğurmaktadır.
Genel haciz yolu; rehinle temin edilmemiş olan ve bir kambiyo senedine de dayanmayan, -senetli veya senet olmaksızın - para ve teminat alacakları için başvurulabilen bir takip yoludur (İİK m.44 - 144).
Genel haciz yolu ile takipte, ödeme emrine itiraz eden borçlu aleyhindeki icra takibinin devamı için alacaklının mahkemeye başvurarak itirazın iptali (İİK m.67) veya itirazın kaldırılması (İİK m.68) kararını alması gerekir. Oysa, alacağı ilama bağlı bir alacak için, alacaklı tarafından icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılması ya da mahkemeye başvurarak itirazın iptali davası açılması ve sonucunda alınacak ikinci bir karar ile alacağın ilama bağlanması gibi bir durum ortaya çıkmaktadır. Bu durum, yargılama hukuku açısından hem usul ekonomisi hem de hukuki yarar yokluğundan yerinde görülemez.
İlamlı takipte, borçlunun itirazı ile takip durmaz. Ancak, borçlu tarafından yargılama sürecinde, istinaf ya da temyiz aşamasında İİK m.36 hükmü uyarınca, icranın geri bırakılması kararı alınabilmesi için talepte bulunulabilir. Bu sebeple, alacağı ilama bağlanmış alacaklı yönünden, hem icra takibi hem de alacağın tahsili için izlenilmesi gereken yol, ilamlı icra yoludur.
Konunun hukuki değerlendirmesini yapan, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulu oyçokluğuyla aldığı 26.05.2017 tarih ve E/K. 2 - 3 sayılı İçtihatları Birleştirme Kararında şu içtihatta bulunmuştur: 'Açıklanan tüm bu olgular karşısında ilamların genel haciz yolu ile ilamsız takibe konu edilmesinin icra hukukuna ve yargılama tekniğine uygun düşmediği, bu yola başvurmakta alacaklının hukuki yararının bulunmadığı gibi borçlunun hukuki durumunun ağırlaştırıldığı ve taraflar arasındaki menfaatler dengesinin bozulduğu sonucuna varılmış ve içtihatların 'ilama dayalı bir alacağın ilamsız takip konusu yapılamayacağı' yönünde birleştirilmesine karar verilmiştir.'
Ailenizle mutluluklar ve çalışmalarınızda başarı dileklerimizle, saygılarımızı sunarız.