Weiji* fırsat değildir

Bugün Aralık 2008' de kaleme aldığımız yazıyı kriz haberlerinin yoğunlaşması nedeniyle yeniden yayımlıyoruz-
Son haftalarda koro halinde krizin fırsata dönüşebileceği ifade ediliyor. Bu durum, krizin hala ortalarında olduğumuzun en önemli göstergesidir ve ilerisi için çok kötü sinyaller oluşturmaktadır.
Krizin fırsat olduğuna dair inanç, kriz kelimesinin Çince' de fırsat anlamına geldiği iddiasıdır. Çince' den yapılan bu alıntı günümüzde artık bir klişe halini almış durumda. Kime kriz deseniz, kelimeyi fırsat ile tamamlamaktadır.
Krizi fırsat olarak değerlendirebilecek insanlar olabilir. Ancak söylenenlerin tersine , kriz Çince' de fırsat anlamına gelmemektedir. Bu bariz hatayı düzeltmek kendi ifadesine göre, 'Polyanacılığa' son vermek için Pensilvanya Üniversitesi Çin Dili ve Edebiyatı bölümünde Profesör olan of Victor H. Mair bir makale yazmış.**
Mair, Çince' nin yapısını özetleyerek Weiji' nin anlamını okuyucuya anlatıyor. Weiji, wei ve ji kelimelerini içinde bulunduran bir sözcükmüş. Yalnız başına wei tehlike, ji fırsat anlamını taşımaktaymış. Ancak ji' nin weiji kattığı anlam farklıymış, ji bu şekliyle nokta, durum şeklinde anlam taşımaktaymış. Mair, Weiji' nin sanılanın aksine 'tehlikeli nokta', 'zor durum' anlamını taşıdığını söylemektedir. Ayrıca krizin ortasında fırsat yaratacağım diye risk alanların Çinlileri suçlamaması gerektiğini sözlerine eklemekte. Kriz fırsata çevrilebilir mi? Evet, şüphesiz krizi fırsata çevirebilecek insanlar olacaktır. Bu kişiler mantık gereği ancak azınlığı temsil edecektir. Krizin oluşmasının temel nedeni, kitlelerin yanılgı içine girmesi ve genel aşırılıkların oluşmasıdır. Bir başka deyişle, toplumun neredeyse tamamının tek taraflı pozisyon almasıdır. Bir kayıkta herkesin aynı tarafa yönelmesini takiben kayığın devrilmesini gözünüzün önüne getirin. Fiyatlar artarken çılgınca varlık alımı yapmak, geri ödemeyecekmiş gibi kredi kullanmak v.b…. Böylesi bir ortamda kimler fırsat yaratabilir? Genelin tersinde tutum almış, sabırla bu davranışı sergilemiş kişiler hiçbir şey yapmadan önemli getiriler elde edeceklerdir. Son yıllarda yaşanan kredi çılgınlığına uyumlu hareket etmiş bir kişi veya kurum için bugün, 'weiji' bir başka deyişle 'tehlikeli nokta' dır.
*Weiji: Çince fırsat anlamına geldiğine inanılan kelime
** Crisis' Does NOT Equal 'Danger' Plus 'Opportunity': How a misunderstanding about Chinese characters has led many astray, Victor H. Mair, Professor of Chinese Language and Literature,University of Pennsylvania