Ticari uyuşmazlıklarda zorunlu Arabuluculuk- 2019

Hukuk davalarına dair sistemimize Arabuluculuk kurumu önce ihtiyari arabuluculuk şeklinde girdi. Zorunluluk içermiyordu.
Daha sonra kıdem, ihbar, eşitsizlik türü ve tazminatlar ve alacak niteliğini taşıyan iş davalarının açılabilmesi için öncelikle Arabulucuya müracaat zorunlu hale geldi.
Üçüncü aşamada ise geçtiğimiz hafta yürürlüğe giren yasayla Ticari uyuşmazlıklar da zorunluluk kapsamına alındı.
Buna göre 1.1.2019 tarihinden itibaren açılacak yeni davalar için Ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce de arabulucuya başvurulması dava şartı olacak.
Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması halinde, herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilecek.
Taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda, toplantıya katılmayan taraf son tutanakta belirtilecek ve bu taraf, davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulacak; ancak her iki tarafında ilk toplantıya katılmaması sebebiyle sona eren arabuluculuk faaliyeti üzerine açılacak davalarda, tarafların yaptıkları yargılama giderleri kendi üzerlerinde bırakılacak.
Anlaşma, uzlaşma gibi kavramlar tüm hukuk sistemlerini can simidi.
Amerika'da hemen tüm eyaletlerde hukuk davaları daha mahkemeye gitmeden anlaşma ile sonuçlandırılıyor. Gerçi orada mahkeme masrafları çok yüksek ve bu riskleri almak kolay değil.
Hakkını mahkemede arama en temel haklardan biridir doğru ama bunun suiistimal derecesinde sistemi tıkayacak şekilde yoğunlaşması da ayrıca ele alınmalı.
Bizde dava açmak , şikayet etmek gerçekten diğer sistemlere göre ucuz. Davanız reddedildiğinde ödediğiniz harcı bile iade ediyor sistemimiz. Bu durum da gereksiz yere açılan dava ve takip sayısını şişirip sonuçta Adaletsiz bir dünyayla baş başa bırakıyor sizi.
İş davalarında zorunlu Arabuluculuk oturuyor gibi, ancak Ticari davalarda Arabuluculuk biraz karışık iş. Çok fırtınalar kopacak türden.
Neden mi ?
Bir uyuşmazlığın ticari dava olup olmadığına ilişkin kitaplar içtihatlar bile bazan yetersiz kalabiliyor. Mahkemelerin verdiği görevsizlik kararları ortada. Topu birbirine atan kararlar gerçeği ortada. Üstüne bir de Arabuluculuk şartı geldi sistem zorlanacak ama zamanla aşılacaktır.
Öte yanda özellikle büyük metropollerde Ticaret mahkemeleri gerçekten error vermekteydi. Geçenlerde Istanbul' da bir mahkeme Aralık 2018 tarihinde girilen duruşmaya eni duruşma gününü Kasım 2019'a verdi. Diğer mahkemeler de pek farklı durumda değil.
Ne diyelim, mümkün mertebe işinizi Ticaret Mahkemelerine ( hatta diğer mahkemelere dahi) bırakmayacak şekilde sağlam ele almaya, yapmaya çalışın. Mümkünse de davacı olmamaya.
Yolunuz arabulucuya düşerse de her tür fedakarlıkları yaparak mahkemeye gitmeden uzlaşmaya çalışın. Konkordato kurumunda olduğu gibi gerekirse alacağınızı yıllara yayan bir sözleşme kurarak ( ki sözleşmeler mahkeme kararı sayılmakta.) işinizi bitirin.Saygılarımla.