Doğru çözümler / Yanlış uygulamalar !!!

08-01-2019

Geçen haftalarda İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Albayrak katıldığı bir televizyon programında, kent yaşamımızla ilgili çeşitli konularda görüşlerini bildirirken, Yalova yolunda yapılmakta olan T2 tramvay hattının yanlış olduğunu, bu hattın Hafif Raylı Sistem kapasitesinde olması gerektiğinin de altını çizdi. Bu konuyu sevgili Ahmet Emin Yılmaz da köşesinde işledi. Önce Sayın Oda Başkanımızın bu konudaki görüşüne bakalım, şöyle diyor;
'Buttim yanındaki TÜYAP Fuar Alanı, yakınında hizmete girecek olan Adalet Sarayı, Terminal, DOSAB, Ovaakça mahallesi nüfusunu taşıyacak ulaşım aracı bu yoğunluğa uygun olmalı.
BursaRayın Osmangazi istasyonu aslında aktarma istasyonu olarak planlanmıştı. O projenin değişmesi ve aktarmanın kaldırılması, hatta İstanbul caddesi çıkışının kapatılması en büyük yanlış oldu.''
Önce son cümleye bir cevap vereyim, İstanbul Caddesi çıkışı kapatılmadı, BursaRayın Şehreküstüye dönüş virajında tünel ağzı bırakıldı. Bu konu Büyükşehir Belediye Meclisinin Ekim/2015 ayı toplantısında tartışıldı, ben de konuyu doğrularıyla/yanlışlarıyla aşağıda yeniden okuyacağınız yazımda işlemiştim. Aslında yazıda yer alan ikazıma rağmen, o günlerde kimsenin üzerinde durmadığı daha büyük bir yanlış yapılıyordu, BursaRay'ın 2 adet olarak projelendirilen doğu hatları birleştirilerek tek hatta indirilmesiydi. Bu konuları işlediğim yazımı aşağıda tekrar sizlerin, Sayın Oda Başkanımızın ve Ahmet Emin Yılmaz'ın bilgilerinize ve değerlendirmelerine sunuyorum.

T2 Tramvay hattı tartışmaları...

Geçen ayki Büyükşehir Belediye Meclisi gündeminde yer alıp tartışılan konulardan biri de, ihalesi yapılan, vagon imalatları başlamış olan ve rayların döşenmesinde başlama noktasına gelinen, Kent Meydanı-Terminal-DOSAB T2 Tramvay Hattı idi. Muhalefet bu hattaki yolcu büyüklüğünün, T1 tramvayındaki yavaş taşıma düzeninde, tramvayla taşınamayacağının altını çizdi, Belediye Başkanı Sayın Recep Altepe de, Yalova yoluna döşenecek rayların üzerinde herhangi bir engel bulunmayacağını, sadece tramvayın hareket edeceğini, dolayısıyla hızın fazla olacağını, bu nedenle saatlik taşıma kapasitesinin yeterli olacağını savundu.
Bu tartışmaları dinlerken, T2 hattının 'doğrudur/yanlıştır'' yorumlaması yerine, ileriki yıllarda BursaRay Sitemini kilitleyecek büyük yanlışın kimsenin umurunda olmadığı, hatta farkında bile olmadıkları gerçeği içimi sızlattı.
Bursa raylı taşımacılık sistemi, kentin yıllara göre büyümesini baz alan nüfus projeksiyonuna paralel planlanmıştır, projelendirilmiştir, tabii bu çalışmanın yapıldığı yıllardaki Büyükşehir Belediyesi hudutları da göz önünde tutulmuştur.
Kent merkezi Şehreküstü Meydanı kabul edilmiş, buradan hareketle, hesaplanan yolcu büyüklüklerine göre, kentin batı istikametine 2 hat, doğu istikametine 2 hat, kuzey istikametine 1 hat yapımı öngörülmüştür.
Büyükşehir Belediye Başkanı, rahmetli Teoman Özalp ile başlayan ihale süreci tarafımdan tamamlanmış, DPT'nin projenin 1.aşaması için onay verdiği, tüm kredi faizleri dahil, 300 milyon dolarlık limit içinde kalmak şartıyla, Şehreküstü merkez olmak üzere, batıda, İzmir yolunda Küçük Sanayi Bölgesi ve Mudanya yolunda OSB'ye uzanan 2 hat, doğuda da Eğitim caddesi sonundaki Eğitim Hastanesinde son bulan 1 hat ile toplam 23,5 km uzunluğundaki hatların yapımı ve gerekli 48 adet vagonun alınması ihale edilmişti. İhale süreci içinde, iş için gerekli olacak toplam kredinin %75'ine ait sözleşmeler de imzalanmış ve inşaat başlarken krediler işler konumda olmuştur. 1998 sonbaharında Esentepe İstasyonu ile ilk kazma vurulmuş ve işe fiilen başlanmış idi. Bu arada vagon tipi kesinleştirilmiş ve de imalatına başlanmış idi. İşe başlandıktan sonra, müteahhit grup tarafından, kendileri yararına, içinde çok ince hesapları olan ve fakat kent ulaşım sisteminin geleceğini karartacak bir değişim kararı Sayın Başkan'a kabul ettirildi, kentin doğu bölgesini kent merkezine bağlayacak 2 hat birleştirilerek tek hatta indirildi. Şehreküstü sonrasında yapılan o acube köprü ile Eğitim Caddesi hattı koparıldı, Ankara yolu hattına bağlandı. Ve de ihale kapsamındaki 23,5 km hat tamamlanamadı, 18,5 km'ye varıldığında, ihale bedelinin tamamı harcanmış oldu ve para bitti, iş bitti
Bunlar işin maliyet tarafı, çözümü var, nitekim öyle oldu, kalan bölüm yeniden ihale edildi ve de yapıldı. Ama kentin doğusundaki yolcu büyüklüğü ancak 2 hat ile kent merkezine ulaştırılabilecek iken, TEK HATTA İNDİRİLEREK BursaRay'ın doğu bölümüne, geleceğin Bursa'sında çözümü çok zor olacak bir kördüğüm atıldı
Mecliste T2 hattı üzerinde tartışmalar yapılırken, yukarıda anlattığım süreç gözlerimin önünde canlandı, evet tartıştıkları Yalova yolu tramvayı,BursaRay sisteminin 5.hattıydı, diğer bir değimle tramvay değil, gene hafif raylı sistemdi, ama bu uygulamanın ilerde çözümü vardı, pek te zor değildi. Yalova yolu, yolcu büyüklüğünün az olması nedeniyle, ana BursaRay Projesinin son aşamasına bırakılmıştı. Anladığım kadarıyla, SayınRecep Altepe bu süreci iki aşamada uygulama yolunda adım atıyor, kentin bu bölümünde yolcu büyüklüğünün HRS'i dolduracak seviyeye ulaşmasını beklemek veya oldukça büyük bir yatırımla HRS yapıp, uzun süre kapasite altı çalışma yerine, tramvay yapıp bu hattaki ulaşımı kolaylaştırma ve konforunu artırma yolunu seçiyor, ileride de yolcu büyüklüğü paralelinde, gerektiğinde HRS'e dönmeyi planlıyor. Tabii bu uygulamanın çok dikkat edilmesi gereken yönü, rayların, istasyonların ve enerji iletim sisteminin HRS'e uygun olacak biçimde projelendirilmesi ve uygulanmasıdır.
Kanımca, kentimizin geleceğini çizecek bu tür uygulamaların, teknik alt yapısı ve hedefleri çok açık biçimde, hem Büyükşehir Belediye Meclisi'nin, hem de halkın önene serilmelidir, farklı bakış açıları, farklı görüşler olabilir, değerlendirilmelerinde daima kent yararları oluşur