Kredi Balonu'na bağlı varlık değerlerinde yaşanan çılgınca yükseliş patates, soğan derken patlıcan ve ıspanağa kadar kendini gösterdi. Tabi insanlık tarihinin bu en büyük spekülatif zaman aralığında ev, arsa ve sonunda tarla fiyatları roketlerken o tarla da yetişen ürünlerin değerlerinde de aynı kopuşun yaşanması kaçınılmazdı. Sebze fiyatlarında yaşanan atağa herkes kendi açısından bir izah getirmeye çalışmaktadır. Bizce çılgınlığın bir yansımasıdır. İfade ettiğimiz üzere tarla değerlerindeki artış bir nedendir. İnsanlar bu fiyatlardan tarlayı satıp zirai faaliyetlerden kaçmaya çalışmaktadır ve üretim üzerinde baskı oluşmaktadır. Ülkemizde tarım uygulamaları ölçek ekonomisi kurallarının dışında olduğu için mevcut hayat koşullarında bireyin ihtiyacı olan geliri sağlamasına yeterli gelmemektedir. Zirai ürünlerin fiyatlarının artışlarının diğer nedenleri lojistik, girdi ve personel maliyetleridir. Gübre, ilaç ve mazot fiyatlarının dolara endeksli olduğu ve hatta emtia borsalarıyla son on yılda sürekli yükseldiği bir ortamda biber üretip satarak devasa maliyetleri karşılamaya kalkarsanız ıspanağı mevsiminde 7 TL' ye satmak durumunda kalırsınız. Kamyoncunun MTV, TÜV, kış lastiği,trafik sigortası, mazot, otoyol ve köprü geçiş ücretlerini üst üst koyduğunda giderini karşı taraftan alamadığı bir ortamda markette bu fiyatları görmekteyiz. Depolama, raf maliyetlerinin dolarla hesaplandığı, asgari ücretin % 26 arttığı, soğutma ve ısıtma giderlerinin katlandığı ekonomik koşullarda marketlerin ayakta kalması başarıdır. Zamanında tanzim satış mağazaları vardı, söylendiği gibi. En son örneği olan TANSAŞ' ın, İzmir Belediyesi tarafından özel sektöre satılarak tarihe karıştığını hatırlıyoruz. Tanzim satış noktaları görevlerini yerine getirerek yerlerini özel sektör dinamizmine bırakması doğal bir süreçti. Bugün 'Serbest piyasa ekonomisinden mi çıkılmıyor ?' endişelerinin dillendirilmeye başladığı görülmektedir. Oysa zirai üretimin başından sonuna serbest piyasa kurallarının tam olarak işletilmesiyle arzu edilen verim ve bolluğa kavuşulabileceği açıktır. Türkiye tarihinde ilk defa tarım ürünlerinde bir darboğazdan geçmektedir. Doğru adımların atılmaması durumunda korkarız ilk defa bir tarım krizi yaşanacaktır.
