Türkiye'nin ihracatı artırma çalışmaları kapsamında yapılan çalışma ve kolaylıklardan biri de Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) mevzuatıdır. İhracatçılar ve ihracatçı imalatçılar Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) çıkartarak yurt içinden aldıkları hammadde ve malzemeleri KDV ödemeden satın alabilirler.
Daha sonra belge süresi içinde ihracatlarını tamamladıklarında Yeminli Mali Müşavirlere hazırlatacakları bir raporla söz konusu DİİB belgesini kapatma talebinde bulunurlar ve belgenin bir nüshasını da ilgili vergi dairesine göndererek veya ileterek daha önce tecil edilmiş olan KDV'lerini terkin ettirebilirler. Yani işlem tamamlandığından bu KDV'leri sildirebilir, kaldırtabilirler.
Bu işlemler Katma Değer Vergisi Genel Uygulama tebliğinin II İstisnalar Bölümünün A. İhracat İstisnaları kısmının 9.4 ve 9.5 bölümünde açıklanmaktadır. Söz konusu bölümlerin yazımızı ilgilendiren kısımlarını aşağıya alıyoruz.
9,4.Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Mallar
DİİB sahibi mükellefler, bu belgede yer alan maddeleri, 3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesinde hükme bağlanan tecil-terkin sisteminden yararlanarak teslim alabilirler.
3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamındaki teslimler nedeniyle düzenlenecek faturalarda, her bir mal türüne ilişkin KDV hariç bedelin 2.500 TL'yi (tekstil-konfeksiyon sektöründe pamuk, yün, iplik ve kumaş dışındaki mallarda 500 TL) aşması zorunludur. Belge kapsamında teslim edilen birden fazla mal türünün aynı faturada gösterilmesi durumunda bu sınırlar her bir mal türü için ayrı ayrı aranır. Fonksiyonel olarak ve ticari açıdan bütünlük arz eden malların faturada ayrı ayrı gösterilmesi halinde yukarıda belirtilen rakamsal tutarların hesaplanmasında bütünlük arz eden söz konusu mallara ait toplam tutar dikkate alınır.
Örnek 1:
Örnek 2:
Dahilde işleme rejimi kapsamında alınan maddelerin, işlendikten sonra elde edilen mamul mal içerisinde ihraç edilmesi esastır. Önceden satın alınan maddeler kullanılmak suretiyle vücuda getirilen ve söz konusu rejim kapsamında ihraç edilen malların bünyesine giren maddelerin (eş değer eşya) belge kapsamında olsa dahi sonradan belge sahiplerine tesliminde veya ithalinde KDV tahsil edilmeksizin işlem yapılması mümkündür. Ancak bu uygulama kapsamında DİİB sahibi mükellefin veya ihracatçının iade talebi DİİB kapatılmadan yerine getirilmez.
DİİB'de belirtilen miktardan fazla maddenin bu Tebliğle belirlenen tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alınması mümkün değildir.
Ayrıca, tecil-terkin uygulaması mal teslimleri bakımından geçerli olup, hizmet ifaları bu kapsama girmez.
9.5 Tecil terkin uygulaması
.....................................................................................................
3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında satın alınan maddelerle imal edilen malların süresi içinde ihraç edildiği yukarıda sayılan belgelere ek olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenecek bir raporla tespit edilir. Bu rapor alıcı tarafından, tecil-terkin kapsamındaki alışlarına ilişkin olarak düzenlenebileceği gibi, satıcı tarafından bu kapsamdaki satışlarına ilişkin olarak da düzenlenebilir. ........................................................................
Bu raporların ihracatın yapıldığı her dönem için ayrı ayrı düzenlenmesine gerek yoktur. Her bir belge bazında tecil-terkin uygulaması kapsamında yapılan tüm alışları kapsayacak şekilde tek bir rapor da düzenlenebilir.
Satıcı veya alıcılar nezdinde düzenlenmiş olan söz konusu raporun satıcı tarafından bağlı olduğu vergi dairesine ibrazı suretiyle tecil edilen verginin terkini sağlanır.
Yukarıda KDV genel uygulama tebliğinin ilgili maddelerinden alıntılar yaptık. DİİB sahibi olup da ihracat yapan mükellefler belge süresi bittikten sonra Yeminli Mali Müşavirlere müracaat ederek kapatma için bir rapor alırlar ve vergi dairesine bu raporu ibraz ederek işlemlerini bitirir DİİB belgesini kapatırlar.
Ancak, yine yukarıda 9.4 no.lu bölümdeki siyah ve daha büyük puntolarla işaretlenmiş kısma baktığımızda EŞDEĞER EŞYA kullanımı halinde ihracatçının iade talebi DİİB belgesi kapatılmadan yerine getirilmez denmektedir.
Diğer yandan Ekonomi Bakanlığının DİİB belgesinin kapatılması için kesinlikle Yeminli Mali Müşavir raporunun ibraz edilmesi talebi bulunmaktadır. Aksi takdirde DİİB belgesi kapatılmamaktadır.
Eşdeğer eşya kullanımı halinde imalatçı-ihracatçı mükellef ne yapacağını bilememektedir. Bir ikilem içinde kalmaktadır.
a- Belgenin kapatılması için Yeminli Mali Müşavir raporu şarttır.
b- Eşdeğer eşya kullanımı halinde belge kapatılmadan mükellefin veya ihracatçının iade talebi yerine getirilmez.
Problem burada çıkmaktadır. Firma, önce belge kapanması için bir Yeminli Mali Müşavir raporu yaptıracak ve ancak bu belge kapandıktan sonra yine Yeminli Mali Müşavire ek bir rapor yaptıracak ve ancak ondan sonra tecil ve terkin işlemi gerçekleşebilecektir.
Yeminli Mali Müşavir raporunun belge bitiminden itibaren 3 (üç) ay içinde yapılması gerekmektedir. Bu rapor ile ilgili Bakanlığa müracaat edilecek ve belki 3 belki 6 ay içinde belge kapandıktan sonra yeni bir rapor yapılacak ve vergi dairesine verilecektir. O zaman da süre aşımı olmuş olacaktır.
İşte problem buradadır ve bu problemin çözülmesi bence büyük bir önem arzetmektedir.
Not: Muhasebe ve işletme hileleri seri yazılarım ayrıca devam edecektir.
Daha sonra belge süresi içinde ihracatlarını tamamladıklarında Yeminli Mali Müşavirlere hazırlatacakları bir raporla söz konusu DİİB belgesini kapatma talebinde bulunurlar ve belgenin bir nüshasını da ilgili vergi dairesine göndererek veya ileterek daha önce tecil edilmiş olan KDV'lerini terkin ettirebilirler. Yani işlem tamamlandığından bu KDV'leri sildirebilir, kaldırtabilirler.
Bu işlemler Katma Değer Vergisi Genel Uygulama tebliğinin II İstisnalar Bölümünün A. İhracat İstisnaları kısmının 9.4 ve 9.5 bölümünde açıklanmaktadır. Söz konusu bölümlerin yazımızı ilgilendiren kısımlarını aşağıya alıyoruz.
9,4.Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Mallar
DİİB sahibi mükellefler, bu belgede yer alan maddeleri, 3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesinde hükme bağlanan tecil-terkin sisteminden yararlanarak teslim alabilirler.
3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamındaki teslimler nedeniyle düzenlenecek faturalarda, her bir mal türüne ilişkin KDV hariç bedelin 2.500 TL'yi (tekstil-konfeksiyon sektöründe pamuk, yün, iplik ve kumaş dışındaki mallarda 500 TL) aşması zorunludur. Belge kapsamında teslim edilen birden fazla mal türünün aynı faturada gösterilmesi durumunda bu sınırlar her bir mal türü için ayrı ayrı aranır. Fonksiyonel olarak ve ticari açıdan bütünlük arz eden malların faturada ayrı ayrı gösterilmesi halinde yukarıda belirtilen rakamsal tutarların hesaplanmasında bütünlük arz eden söz konusu mallara ait toplam tutar dikkate alınır.
Örnek 1:
Örnek 2:
Dahilde işleme rejimi kapsamında alınan maddelerin, işlendikten sonra elde edilen mamul mal içerisinde ihraç edilmesi esastır. Önceden satın alınan maddeler kullanılmak suretiyle vücuda getirilen ve söz konusu rejim kapsamında ihraç edilen malların bünyesine giren maddelerin (eş değer eşya) belge kapsamında olsa dahi sonradan belge sahiplerine tesliminde veya ithalinde KDV tahsil edilmeksizin işlem yapılması mümkündür. Ancak bu uygulama kapsamında DİİB sahibi mükellefin veya ihracatçının iade talebi DİİB kapatılmadan yerine getirilmez.
DİİB'de belirtilen miktardan fazla maddenin bu Tebliğle belirlenen tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alınması mümkün değildir.
Ayrıca, tecil-terkin uygulaması mal teslimleri bakımından geçerli olup, hizmet ifaları bu kapsama girmez.
9.5 Tecil terkin uygulaması
.....................................................................................................
3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında satın alınan maddelerle imal edilen malların süresi içinde ihraç edildiği yukarıda sayılan belgelere ek olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenecek bir raporla tespit edilir. Bu rapor alıcı tarafından, tecil-terkin kapsamındaki alışlarına ilişkin olarak düzenlenebileceği gibi, satıcı tarafından bu kapsamdaki satışlarına ilişkin olarak da düzenlenebilir. ........................................................................
Bu raporların ihracatın yapıldığı her dönem için ayrı ayrı düzenlenmesine gerek yoktur. Her bir belge bazında tecil-terkin uygulaması kapsamında yapılan tüm alışları kapsayacak şekilde tek bir rapor da düzenlenebilir.
Satıcı veya alıcılar nezdinde düzenlenmiş olan söz konusu raporun satıcı tarafından bağlı olduğu vergi dairesine ibrazı suretiyle tecil edilen verginin terkini sağlanır.
Yukarıda KDV genel uygulama tebliğinin ilgili maddelerinden alıntılar yaptık. DİİB sahibi olup da ihracat yapan mükellefler belge süresi bittikten sonra Yeminli Mali Müşavirlere müracaat ederek kapatma için bir rapor alırlar ve vergi dairesine bu raporu ibraz ederek işlemlerini bitirir DİİB belgesini kapatırlar.
Ancak, yine yukarıda 9.4 no.lu bölümdeki siyah ve daha büyük puntolarla işaretlenmiş kısma baktığımızda EŞDEĞER EŞYA kullanımı halinde ihracatçının iade talebi DİİB belgesi kapatılmadan yerine getirilmez denmektedir.
Diğer yandan Ekonomi Bakanlığının DİİB belgesinin kapatılması için kesinlikle Yeminli Mali Müşavir raporunun ibraz edilmesi talebi bulunmaktadır. Aksi takdirde DİİB belgesi kapatılmamaktadır.
Eşdeğer eşya kullanımı halinde imalatçı-ihracatçı mükellef ne yapacağını bilememektedir. Bir ikilem içinde kalmaktadır.
a- Belgenin kapatılması için Yeminli Mali Müşavir raporu şarttır.
b- Eşdeğer eşya kullanımı halinde belge kapatılmadan mükellefin veya ihracatçının iade talebi yerine getirilmez.
Problem burada çıkmaktadır. Firma, önce belge kapanması için bir Yeminli Mali Müşavir raporu yaptıracak ve ancak bu belge kapandıktan sonra yine Yeminli Mali Müşavire ek bir rapor yaptıracak ve ancak ondan sonra tecil ve terkin işlemi gerçekleşebilecektir.
Yeminli Mali Müşavir raporunun belge bitiminden itibaren 3 (üç) ay içinde yapılması gerekmektedir. Bu rapor ile ilgili Bakanlığa müracaat edilecek ve belki 3 belki 6 ay içinde belge kapandıktan sonra yeni bir rapor yapılacak ve vergi dairesine verilecektir. O zaman da süre aşımı olmuş olacaktır.
İşte problem buradadır ve bu problemin çözülmesi bence büyük bir önem arzetmektedir.
Not: Muhasebe ve işletme hileleri seri yazılarım ayrıca devam edecektir.
