Ancak, buna rağmen yine de özellikle yatırım tutarı, yatırımın tamamlanması veya eksik tamamlanması gibi konularda bir takım problemler bulunmaktadır. Bu yazımızda problemlerin bir kısmını ve çözümünü ortaya koymaya çalışacağız.
Teşvik ve Vergi Mevzuatı Esasları :
Bugün ülkemizde teşvik mevzuatı E-Tuys sisteminde ve bilgisayar desteği İle uygulanmaktadır. Sistem:
1.19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları kararı ve
2.20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları hakkında kararın uygulanmasına ilişkin 2012/1 sayılı tebliğ çerçevesinde yürütülmektedir.
3.Yapılan yatırımlarla ilgili indirimli kurumlar vergisi ise 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi ve ilgili tebliğdeki düzenlemeler esas alınarak uygulanmaktadır.
4.Yatırımlarda Devlet Yardımları hakkındaki kararın geçici 8 inci maddesi ile ve Cumhurbaşkanı kararı ile 1/1/2017 ile 31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için imalat sanayiine yönelik (US-97 kodu 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında 1/1/2020-31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen yatırım harcamaları için bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olmak üzere yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanacaktır. 5.Hesap dönemi itibarıyla KVK 32/A maddesi ikinci fıkrada belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Uygulamalar bu açıklanan esaslara göre birkaç yıldır yapılmaktadır. Dolayısıyla bir takım problemler yeni yeni doğmaktadır. Şimdi, yukarıdaki esasları da göz önüne alarak bir takım problemleri ve çözümünü ortaya koyalım.
Problem 1.
Teşvik belgesindeki yatırım tutarı 10.000.000 TL’dir. Bu yıl içinde yapılan yatırım tutarı 2.000.000 TL. dır. Yatırıma katkı payı %20+%15=%35’dir. Toplam yararlanılabilecek yatırıma katkı payı tutarı 3,500.000 TL. dır. Biz bu durumda bu sene için yapılan yatırım tutarı kadar olan 2.000.000 TL. yatırıma katkı tutarından indirimli kurumlar vergisi için yararlandık.
Ancak, şartlar uygun olmadı ve 2023 yılında yatırım teşvik belgesini 5.000.000 TL tutarında yatırım esas alınarak kapatmak zorunda kaldık.
Şimdi ne olacak dersek, 5.000.000 TL. lık yatırım için yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı 5.000.000X35%= 1.750.000 TL. olacaktır. Bizim yararlandığımız yatırıma katkı tutarı 2.000.000 TL. idi.
Yararlanamayacağımız yatırıma katkı tutarı 2.000.000
1.750.000= 250.000 TL’dir.
Fazladan yararlandığımız bu 250.000 TL. yı KVK 32/A ve yazımızdaki 5. No.lu Madde gereği olarak söz konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur hükmü gereğince GECİKME FAİZİ ile ödeyeceğiz.
(Yatırım tamamlanması ve kapatması konusunda esas yetkili Teşvik ve uygulama dairesidir. Teşvik uygulama dairesi yatırımı 5 milyon olarak kapatmayı uygun görmüşse Yararlanılan indirimli kurumlar vergisi de bu yatırımla sınırlı olur ve dönem içinde Fazla yararlanılan tutar geri alınır. Ceza verilmez ancak faizi ile geri istenir.)
Problem 2.
Yatırım teşvik belgesi 10 milyon TL. Teşvik belgesi 2023 sonuna kadar geçerli. Yatırıma katkı oranı %20+15= %35’dir. Yararlanılabilecek yatırıma katkı tutarı 3,500.000 TL. Firma, Yatırıma katkı oranına ilave 15 puanın geçerli olduğu süre olan 2022 sonuna kadar 5.000.000 TL. yatırım yapabilmiştir.
Yapılan yatırım için yararlanılan yatırıma katkı tutarı = 3,500.000 TL’dir. Kalan 5.000.000 TL. yatırım ise 2023 yılında yapılmıştır ve yatırıma katkı oranı 2023 yılı için %20’dir.
Bu durumda ne olur? Yatırıma katkı payı hesabı şöyle olur
2022 yılı sonuna kadar yapılan yatırım katkı tutarı
5 milyon X%35 = 1.750.000 TL.
2023 yılı yapılan yatırıma katkı tutarı
5 milyon X %20 = 1.000.000 TL.
Toplam yararlanılabilecek yatırıma
katkı tutarı = 2.750.000 TL.
Yararlanılan yatırıma katkı tutarı = 3.500.000 TL.
Fazladan yararlanılan yatırıma katkı tutarı = 750.000 TL.
Yazımızdaki açıklamalar ve yasalar gereği söz konusu 750.000 TL. faizi ile birlikte Maliye Bakanlığınca geri alınacaktır. Ayrıca bir ceza ödenmeyecektir. Açıklamalar ve bu iki örneğin meslektaşlarımıza yararlı olacağını umuyorum.
