Hiç şüphesiz ki bu enstrümanların başında hal arasında leasing olarak bilinen finansal kiralama işlemleri gelmektedir.
Finansal kiralama; fabrika ve ofis binaları, imalat makinaları, iş ve inşaat makinaları, kara, deniz ve hava taşıtları gibi yatırım mallarının edinilmesinde kullanılan orta ve uzun vadeli yatırım kredisi olarak tanımlanmaktadır.
Belirleyici özelliği, kira süresince malın hukuki mülkiyetinin finansal kiralama şirketinde kalması, kiralama konusu malın her türlü riskinin ve faydasının kiracıya ait olmasıdır.
İşlemin finansman modelinin dışında 2002/4480 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile esas olarak Finansal Kiralama Kanunu’na göre finansal kiralamaya konu olan malların, finansal kiralama şirketlerince teslimi veya kiralanması işlemlerinin %1 oranında KDV’ye tabi olması mevzuat hükmü altına alınmıştır.
Ayrıca Finansal Kiralama Kanunu’nun 30’uncu maddesinde sözleşmelerin her türlü vergi, resim ve harçtan istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu vergi istisnalarına ve avantajlarına ilişkin üstünde durulması gereken bir diğer konu ise finansal kiralama yoluyla yurt dışındaki firmadan alınan makinaların katma değer vergisi karşısındaki durumudur.
Konya Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 01.07.2021 tarih ve E-37009108-130[213319]-74112 sayı ile verilen özelge ile şirket tarafından yatırım teşvik belgesi kapsamında yapacağınız yatırımlarda kullanılmak üzere, finansal kiralama sözleşmesine konu Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)'nin 84.57 ve 84.58 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) numaralarında yer alan malların, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu uyarınca yurt dışında yerleşik finansal kiralama şirketinden kiralanıp sözleşme süresinin bitiminde mülkiyetinin devir alınacağı, malların 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 128 ve 134’üncü maddeleri uyarınca geçici ithalat rejimi kapsamında kısmi muafiyet uygulanmak suretiyle ithal edileceği belirtilerek söz konusu malların geçici ithalatında gümrükte katma değer vergisi (KDV) ödenip ödenmeyeceği hususunda Başkanlığın görüşü talep edilmiştir.
Konuya ilişkin olarak KDV Genel Uygulama Tebliğinin "Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Makine ve Teçhizat Teslimleri ile Yazılım ve Gayri Maddi Hak Satış ve Kiralamalarında İstisna" başlıklı (II/B-5.) bölümünde ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Öte yandan 4458 sayılı Gümrük Kanununun 128 ila 134’üncü maddeleri arasında düzenlenen geçici ithalat rejimi, "Serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejim" olarak tanımlanmış olup, 133’üncü maddesinde ise, "Geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyadan her ay için alınacak ithalat vergilerinin, geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girmiş olması halinde alınacak vergi tutarının %3'ü olarak tahsil edileceği" hükme bağlanmıştır.
Bu çerçevede, şirketiniz tarafından söz konusu malların gerekli şartları sağlamış olması kaydıyla yatırım teşvik belgesi kapsamında ithali, 3065 sayılı KDV Kanununun 13/d ve 16/1-a maddelerine göre KDV'den istisnadır.
Ancak mezkur malların yurt dışından kiralanmasında, bu istisna hükümlerinin uygulanmayacağı açıktır.
Diğer taraftan, yurt dışından yapılacak söz konusu kiralamalarda, kiralanacak malların Gümrük Kanunu’nun 128 ila 134 üncü maddeleri kapsamında geçici ithalat rejimine tabi tutulması ve malların Türkiye'de kaldığı her ay için kati ithalatında alınması gereken gümrük vergilerinin %3'ünün tahsil edilmesi gerekmekle birlikte, söz konusu malların kati ithali KDV'den istisna olduğundan, malların Türkiye'de kaldığı süre için gümrükte KDV alınmasına gerek bulunmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
