Vergi Kanunlarında Önemli Bir Müessese “Etkin Pişmanlık”

 Genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uygulanmakta olup, vergi, resim ve harçlara bağlı olan vergi, resim ve zamlar da bu kanuna tabidir. Vergisel iş ve eylemler bazı durumlarda çeşitli inceleme ve soruşturma sonuçlarına göre suç unsurunu oluşturan bazı durumları ortaya çıkarabilmektedir. Suçlar kendi içinde çeşitlere ayrılmakla birlikte, pek tabi en önemli suç unsuru vergi kaçakçılık suçları oluşturmaktadır. Vergi Usul Kanunu 359’uncu maddede sayılan defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler ile defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, vergi kaçakçılık suçu içerisinde sayılmıştır. 15.04.2022 tarih ve 31810 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Vergi Usul Kanunu 359 uncu madde hükmünde önemli bir değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişikliğe göre, haklarında hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında olanlar, 359’uncu maddede yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammını, bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Hazineye ödedikleri takdirde 359’uncu maddede bu maddeyi ihdas eden Kanunla soruşturma evresi için yapılan etkin pişmanlık düzenlemesinden faydalanabilir. İlgili kanun hükmüne göre, etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılabilmesi için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi şart koşulmuştur. Etkin pişmanlık hukuki literatüre göre; suçun tamamlanmasından sonra suçun ortaya çıkardığı sonuçları yok etmek ya da azaltmak amacıyla suç işleyen kişinin bazı işlemleri (ödemek gibi) yapması sonucu ya cezayı ortadan kaldıran ya da cezayı azaltan bir düzenlemedir. Pek tabi ki hukuki reformların başta mali mevzuat olmak üzere tüm hukuk dallarında günün şartlarına ve teknolojik gelişmelere uygun olarak revize edilmesi çok önemlidir. Lakin unutulmamalıdır ki, verginin tabana yayılması ve bununla birlikte adil bir vergilendirme açısından vergi suç ve cezalarının caydırıcılığı da büyük önem taşımaktadır.