Ticaret Bakanlığı Ağustos 2018 tarihinde yeni bir uygulamaya giderek 1011 tüketici hakem heyeti sayısını 211’e çekmişti…
Bursa'da bazı ilçe Tüketici Hakem Heyetleri kapatılarak başka ilçelere bağlanmıştı.
Şu anda Bursa genelinde Gemlik, İnegöl, Nilüfer, Yıldırım’da birer; Osmangazi’de iki Tüketici Hakem Heyeti var, bir de İl Tüketici Hakem Heyeti mevcut.
Dağ ilçeleri Osmangazi’ye, Mudanya, Mustafakemalpaşa ve Karacabey Nilüfer’e; Orhangazi ve İznik Gemlik’e, Gürsu ve Kestel Yıldırım’a, Yenişehir İnegöl’e bağlı…
Tüketici STK’ları 2018 yılındaki uygulamaya tüketicinin hak aramasının kısıtlandığını savunarak itiraz etmişler ve tüketici mağduriyetlerinin oluşacağını iddia etmişlerdi.
Ticaret Bakanlığı’nın 2018 yılındaki açıklamasında sistemin esnek bir modele sahip olduğu ilerleyen dönemde ihtiyaç duyulması halinde yetkilendirilen tüketici hakem heyetlerinin sayısının artırılabileceği gibi yenilerinin de kurulmasının mümkün olduğu yer almıştı…
Gelinen noktada tüketici hakem heyetlerinin sayısının artırılması değil eksiltilmesi yeniden konuşuluyor…
Bursa Tüketiciler Derneği Başkanı Sıtkı Yılmaz’a ilçe Tüketici Hakem Heyetlerinin kapatılacağı iddialarını sordum… İddialardan haberi var; şunları söyledi:
“Bursa’da Tüketici Hakem Heyetlerinin sayısının daha da azaltılacağı ve Ticaret İl Müdürlüğü bünyesinde yeniden yapılandırmaya gidilebileceği yönünde duyumlar aldık. Ancak herhangi bir net bilgi yok. Bu yönde bize gelen resmi herhangi bir bilgi yok.”
Başkan Yılmaz ilçe tüketici hakem heyetlerinin kapatılmaması gerektiğini hatta 100 bin nüfusun üzerindeki ilçelerde tüketici hakem heyetlerinin oluşturulmasını savunuyor…
İNTERNET OKUR YAZARI OLMAYAN TÜKETİCİLER
Sıtkı Yılmaz hayıflanarak anlattı:
“Eskiden 17 ilçede Tüketici Hakem Heyeti vardı. Tüketicinin bulunduğu yerde adalet gerçekleşiyordu. Şimdi ise 6 ilçede var. Tüketicilerin bir kısmının İnternet okur yazarlığı yok ki, belgeleri doğru biçimde göndersin.
Bir kısmının bilgisayarı bile yok, komşusundan, tanıdığından giriyor sisteme, belgesini, fişini eksik gönderiyor. Gidip bir tanıdıklarından yardım alarak e-devlet üzerinden şikayetlerini yapıyorlar.
Eksik belge yüzünden tüketici aleyhine karar çıkabiliyor. Eskiden Tüketici Hakem Heyetlerinde yüzde 85 oranında tüketici lehine karar çıkardı. Şimdi bu oran yüzde 50’ye düştü…”
Sıtkı Yılmaz’ın verdiği bilgiler şöyle:
“Tüketici Hakem Heyetlerine başvurularda da düşüş var. Bu birkaç farklı nedenden kaynaklanıyor. Nedenlerinden biri de tüketicinin sorununun bulunduğu yerde çözülememesi.
Kaymakamlıklarda tüketici şikayetlerini almak üzere görevlendirilen memurlar var. Onlar şikayeti alıyor, bağlı oldukları ilçedeki tüketici hakem heyetine gönderiyorlar. Tüketicinin 300, 500 liralık bir mağduriyet için hak arama isteği kalmıyor.”
TÜKETİCİ HAKEM HEYETİNİN KARAR SÜRESİ 6 AYA ÇIKTI!
Sıtkı Yılmaz’ın gündeme getirdiği bir başka sorun ise şöyle:
“İl ve ilçelerdeki Tüketici Hakem Heyetleri ayda resmi olarak iki kez toplanır. Eskiden Tüketici Hakem Heyetleri 3 ay içinde karar vermek zorundaydı. Bu süre 6 aya çıkartıldı. Tüketici bir buzdolabı, çamaşır makinesi ya da cep telefonu için 6 ay bekleyebilir mi? 6 ayda cevaplanamazsa 1 yıla kadar uzatılıyor.”
Eğer hakem heyetlerinin sayısı daha da azaltılırsa tüketicinin başvuru yolları daha da daralacak…
MEVCUT TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİ KORUNSUN!
Şimdi, Bursa Tüketiciler Derneği Başkanı Sıtkı Yılmaz’ı arayıp görüşüne başvurmama neden olan iddialara göre;
1 Ekim 2022’den itibaren ilçelerdeki hakem heyetlerinin kapatılarak sadece il merkezinde Ticaret İl Müdürlüğü bünyesinde tüketici hakem heyeti ya da heyetleri oluşturulması söz konusu…
Bursa’da şu anda 6 hakem heyetinde yıllık ortalama başvuru 20 bin civarında… Hakem heyetlerinde 26 kadrolu ya da geçici görevli çalışan personel var…
1 Ekim 2022’den itibaren Tüketici Hakem Heyetlerinin bakacağı dosyaların limiti 30 bin liraya çıktı… Limit artırımından dolayı başvurularda da ciddi bir artış bekleniyor… (Kimi tahminlere göre yüzde 50 oranında!)
İlçe Tüketici Hakem Heyetleri kapanırsa, raportör kadrosunda yüzde 60’lık bir azaltmaya gidileceği, geçici görevli personelin eski yerlerine iade edilecekleri, yeni raportörlerin alınacağı da iddialar arasında …
Raportörler, başvuruları alıyor, vatandaşa yol gösteriyor, savunma istenmesi, toplantı hazırlıkları, bilirkişi işlem takibi, dosyaların karara bağlanması, kişilere gönderilmesi, UYAP takibi, akçalı işlerin takibi arşiv gibi bir sürü işi yapıyor…
Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’un içerikleri, yönetmelikler çok detaylıdır. Eğer yeni raportör alınacaksa yasa ve yönetmeliklere dair uygulamaları öğrenmesi, onların iş oryantasyonu, eğitimi çok uzun zaman alır. İşin aksaması, tüketici mağduriyetinin uzaması anlamına gelir.
İddialara göre Tüketici Hakem Heyetleri Ticaret İl Müdürlüğü bünyesinde toplanırsa, sadece toplantılara başkanlık edecek olan bürokratın atacağı aylık imza, e-imza da dahil 8, 9 bin olacak…
Hal böyle olursa; Tüketici sorunlarının çözüm aşamasında bürokrasi artacak.
İlçelerde kaymakamlıklarda başvuruyu alıp evrak nakledecek görevli olsa bile tüketicilerin dosyasını takip edeceği yer Bursa kent merkezi olacak. Tüketicilerin dosya takibi hepten zorlaşacak.
Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, cep telefonu gibi yaşamın temel ihtiyaçlarına dönüşen ürünlerde yaşanan sorunlarda teknik bilirkişi incelemesi gerekebiliyor. Bu dosyaların çözüm süresi 6 aydan 1 yıla dek uzayabilecek.
Tüketiciler için etkin ve masrafsız bir hak arama yolu Tüketici Hakem Heyetleridir.
Tüketici mağduriyetlerinin yaşanmamasını teminen önerilen çözüm yollarından biri de ilçelerdeki hakem heyetlerinin Ticaret İl Müdürlüğü bünyesinde alınacaksa da, bunun mevcudu koruyarak; yapılmasıdır.
