Fitch, yaptığı açıklamada TVF’nin uzun vadeli yabancı para ve uzun vadeli Türk lirası görünümünü de B artıdan B2’ye düşürdüğünü duyurdu.
Kurum, TVF’nin yabancı para ve Uzun vadeli Türk lirası görünümünü 18 Şubat’ta BB eksiden B artıya düşürmüştü.
Fitch, Türk hükümetine kredi sağlayan TVF’nin ülkesel değerlendirmeyle eşitleme kararını, fonun devletle sıkı bağlantısı bulunan ve devlet tarafından desteklenen bir teşvik olmasına bağladı.
Bunlar ne anlama geliyor? Uluslararası kredi derecelendirme kurulu Fitch’in düşüncesine göre, Türkiye devletinin kredi notu giderek düşüyor. Ve görünümü negatif. Bunun yanında Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) kredi notu da düşüyor. Fitch bu durumu fonun devletle sıkı bağlantısı olmasına bağlıyor.
Varlık fonu, hükûmet tarafından 2016 yılında “Sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı sağlamak, yurt içinde kamuya ait olan varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek, stratejik, büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek” amacıyla kurulmuş, devletin sahipliği ve yönetimi altında çeşitli finansal varlıklara yatırım yaparak şirketlerin gelirini artırmayı hedeflemişti.
Bunun yanında 14 Temmuz 2022 itibarı ile, Türkiye’nin son 5 yıllık Kredi Risk Pirimi (CDS) 885 puanı görerek, 2003 yılından bu yana en yüksek düzeye çıktı.
Bir ülkenin dış borçlanmasındaki en önemli göstergelerden biri olan CDS primi ne demek ve yükselmesi ne anlama gelir?
Türkçe’de kredi risk primi veya kredi temerrüt takası olarak kullanılan CDS (Credit Default Swap) aslında bir çeşit sigortalama işlemi olarak tanımlanabilir. Basit bir açıklama ile, “Herhangi bir ülke hazinesine ya da şirketine borç verirken, o borcun geri ödenmemesi ihtimaline karşı aldığınız sigorta poliçesine CDS denir” Nasıl hesaplanır derseniz:
Ülkelerin dış borçlanmalarına karşı CDS’leri (sigortaları diyelim) genelde büyük uluslararası yatırım bankaları sağlar ve o ülkelerin borcunu geri ödemede problem yaşanması halinde ödemeyi bu banka üstlenmiş olur. Bu bankalar da söz konusu ülkenin geri ödeme yeteneğini, makroekonomik koşullarını inceleyerek bir risk oranı belirler. Bu oran belirlenirken uluslararası derecelendirme kuruluşlarının verdiği notlar önemli bir rol oynasa da bunun dışında birçok faktör de göz önünde bulundurulur.
Ekonomisi sağlam ve geri ödeme sorunu yaşamayacağı düşünülen ülkelerin risk primi düşük olurken geri ödemekte sorun yaşayacağı düşünülen ülkelerin risk primi yüksek bir oran olarak belirlenir. Örneğin 14 Temmuz 2022 itibariyle Hollanda’nın CDS primi 13, İngiltere’nin 18, Amerika Birleşik Devletleri’nin 20 olurken 2010 yılında iflasın eşiğine gelen komşu ülke Yunanistan’ın risk primi 180 oldu. Ukrayna’yı işgali sonrası batılı ülkelerden daha önce görülmedik yaptırımlara maruz kalan Rusya’nın CDS primi ise 13775 baz puanın üzerine çıkmış durumda.
