Yıl 1954. Türkiye’nin ekonomik olarak çok zor durumda olduğu sıkıntılı yıllar.
İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Fahrettin Kerim Gökay’ın halktan yardım isteyerek “Evlerinizde odun, kömür istifçiliği yapmayın, haftada iki defadan fazla et yemeyin, yiyebileceğinizden fazla ekmek almayın” dediğini yazıyor o zamanki gazeteler. Nereden, nereye?
İşte böyle bir ortamda, Üzeyir Garih ve İshak Alaton adlı iki arkadaş Karaköy, Bankalar Caddesi’ndeki Vefai Han’da tek odada ALARKO adında bir kollektif şirket kurarlar. 20 bin TL sermeyesi olan ve adını “Alım, araştırma ve komple tesis kurma’” cümlesindeki kelimelerin baş harflerinden alan bu şirket, 6-7 Eylül badirelerini de atlatarak 1973 yılında Alarko Holding olarak karşımıza çıkar.
1929 yılında İstanbul’da doğan şirket ortağı Üzeyir Garih, 1951’de İTÜ’den Makine Yüksek Mühendisi olarak mezun olur. 1954 yılına kadar Amerikan Carrier Corporation Türkiye Şubesi’nde Tesisat Mühendisliği yapan Garih, 1954 yılında İshak Alaton ile işte bu Alarko’yu kurar.
Kitaplar yazan, üniversitelerde dersler veren, sosyal faaliyetlere önem veren, İTÜ’den fahri doktor ünvanı alan ve bir çok ödül alan Üzeyir Garih, 25 Ağustos 2001 tarihinde bir cineyete kurban gider.
2 Eylül 1927 tarihinde İstanbul’da doğan diğer ortak İshak Alaton, 1946’da Saint Michel Fransız Lisesi’ni bitirir ve 1948’de Polatlı Topçu Okulu’nda yedek subay olarak askerlik yapar. 1951’de İsveç’te kaynak işçisi olarak girdiği fabrikada teknik resim öğrenir ve teknik ressam olarak burada iki yıl daha çalışır.
1954 yılı başında Türkiye’ye dönen İshak Alaton, aynı yıl Üzeyir Garih ile ortak olur ve Alarko Kollektif Şirketi’ni kurarlar. 1973 yılında holding haline gelen 1974’te halka açılan Alarko Holding’in Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini 2015 yılında ortağı merhum Dr. Üzeyir Garih’in oğlu İzzet Garih’e devrederek “Alarko Holding Onursal Başkanı” unvanını aldı. Birçok vakfın kurucusu ve nişan sahibi olan Alaton 2016 yılında hayatını kaybeder. Taahhüt, enerji, sanayi, ticaret, turizm, arazi geliştirme ve girişim sermayesi gibi farklı iş kollarında faaliyet gösteren dev holding Ukrayna, Rusya, Türkmenistan ve Özbekistan’da havalimanları yapar ve birçok ülkede projeler gerçekleştirir.
Türkiye’nin ömrü yarım asrı aşan sayılı şirketlerinden olan Alarko Holding’te, Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yüzde18’lik hisse sahibi İzzet Garih, Başkan Yardımcılığı’nı yüzde 16.68 hisseyle Vedat Aksel Alaton, yönetim kurulu üyeliğini 17.68’lık hisseyle Leyla Alaton, Ayhan Yavrucuk, Niv Garih, Ümit Nuri Yıldız ile bağımsız üyeler Neslihan Tombul, Nihal Masaki Seçkin ve Lale Ergin yapıyor. Ödenmiş sermayesi 435 milyon TL olan ve Dalia Garih’in de yüzde 15.74 pay sahibi olduğu şirketin diğer hisseleri de ALARK koduyla Borsa İstanbul’da işlem görüyor.
Alarko Holding çatısı altında yurt içinde ve yurt dışında faaliyet gösteren 41 şirkete 42’inci olarak havacılık alanında boy gösterecek olan, adı belli olmayan bir şirket daha katılacağı duyuruldu.
Alarko Holding 18 Eylül 2023 tarihinde Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) açıklama yaparak (hiç girmedikleri bir alan olan) havacılık sektörüne yatırım yapacaklarını resmen duyurdu. KAP açıklamasında “ Havacılık sektöründe faaliyet göstermek üzere 30.000.000 TL (Otuz Milyon Türk Lirası) sermayeli bir anonim şirketin kurulmasına karar verilmiştir. Söz konusu yeni şirketin amacının özellikle büyük gövdeli yolcu uçaklarında dönüşüm ve modifikasyon yapılması ve bununla ilgili prototiplerin geliştirilmesi, ilgili uluslararası lisansların alınması, buna yönelik parçaların üretilmesi ve bu parçalar ile söz konusu dönüşüm ve modifikasyonların uluslararası standart ve yetkilere sahip hangarlarda yolcu uçaklarına uygulanması ve ilgili uçakların alım satım işlerini kapsaması planlanmaktadır. Proje kapsamında uluslararası yabancı mühendislik ve üretim firmaları ile yoğun iş birliği öngörülmektedir. Kamuoyuna duyurulur.” Bu açıklamaya bakarak şunu anlıyoruz ki, bu güne kadar havacılık sektörüne sıcak bakmayan büyük holdinglerin aksine, Alarko havacılık gibi farklı bir alana girmeye karar verdi. Kısaca, MRO
(maintenance - repair - overhaul) bakım, onarım ve tadilat diye bilinen işlerin yanı sıra uçak alarak, kargodan yolcuya dönüştürüp satacak olan yeni şirketin bu işe iddialı giriş yapacağından hiç kuşkum yok. Alarko markasının bu güne kadar yaptığı bütün işlerde başarılı olduğu gerçeğini görmek beni böyle bir düşünceye sevk ediyor. THY Teknik, ACT Teknik, MNG Jet, MC Havacılık gibi aktif şirketler karşısında Alarko’nun kuracağı bu şirketin nasıl bir performans göstereceğini, nereden, hangi yetkileri alacağından ve de işin başında kimlerin olacağını öğrenince daha iyi anlayabileceğiz. Bundan daha da önemlisi yıllar sonra böyle güçlü bir holdingin havacılık sektörüne girmesi ve yeni iş kapısı açması havacılık sektörü için bir dönüm noktası olup, dengelerin hızla değişmesine de sebep olacaktır.
Mutlu yarınlar Türkiyem…
