6 Şubat 2023 günü sabaha karşı saat 04.17’de meydana gelen ve 11 ilimizi kapsayan depremin üzerinden bir ay geçti. Yarattığı sonuçlar bakımından çok büyük bir afet olan bu olay bizi biraz da hazırlıksız yakaladı. İlk saatlerdeki müdahalenin büyük önem taşıdığı bu tür afetlerde bazı kesimler geç hareket ettiler. Bazıları bunu reddettiler, bazıları suçu başkalarının üzerine attılar, bazıları özür dilediler. Ama sonuç tam bir yıkım.
Olaya genel bir perspektiften bakalım. Ülke bizim ülkemiz. İnsan bizim insanımız. Canlar bizim canlarımız. O zaman tüm ülke olarak tek bir hedefte birleşmek zorundayız.
Bundan daha şiddetli depreme uğrayan Japonya, Şili ve benzeri ülkelerde neden sonuçlar çok daha hafif oluyor? Burada haklı çıkmaya çalışmak yerine hep birlikte çağın imkanları ile ülkemizin varlıklarıyla hazırlanmalı ve doğru çözümü vakit geçirmeden uygulamalıyız.
Bu depremin bir diğer özelliği 7,7 ve 7,6 şiddetindeki iki depremin birbirini izleyen 9 saatlik arayla meydana gelmiş olmasıdır. Buna ilaveten artçı depremlerinde en büyüğü 6 şiddetinde olmak üzere 11.000’i aşmış olmasıdır. Yine ilginç bir durum, Hatay’ın Samandağ ve Defne ilçelerinde 20 Şubat akşamı meydana gelen 6,4 şiddetindeki depremdir. Bu deprem öncekilerin aynı fay hattı üzerinde meydana gelmiş, 6,4 ve 5,8 şiddetinde olmuştur. Bölgedeki deprem etkileri konusunda bir başka konuya değinmek istiyorum. Bölgedeki sanayi tesislerinin etkilenmesi konusuna iller bazında bir göz atalım...
Kahramanmaraş:
Türkoğlu OSB’de 8 işletmede ağır, 18 işletmede hafif hasar meydana geldi. Ayrıca ildeki durum çok kötü, çöken ve hasar alan fabrikalar var.
Malatya:
Fabrikalarda hasarlar oldu. Durum ağır. Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı’nın ifadesine göre depremden zarar görmeyen bir işletme bile yok. Şu an üretimi tamamen durmuş durumda. Birçok çalışan da aileleriyle birlikte kentten ayrılmış. İşçi bulmakta zorlanılıyor. İşçiyi tutmak zor, çünkü konteyner bulmak mümkün olmuyor. İşçi bulamamak kısa ve uzun vadede çok büyük sorun olacak. Bir de bu işçilerin eğitilmesi var.
Adıyaman:
10 fabrika büyük hasar gördü. İşçiler ayrıldı. 120.000 kişi başka illere gitti. Geri getirmek için en az 4.000 kişilik konteyner kent kurmak gerekiyor. Barınma sorunu çözülürse üretime başlanabilir. Bu sözler Adıyaman OSB Başkanı Abdulkadir Çelenk’e ait. Ayrıca finansal desteğe ihtiyaçları var.
Gaziantep:
OSB Başkanı Cengiz Şimşek, “Küçük çaplı zararlar meydana geldi. Büyük hasarlar oluşmadı. Ancak başlangıçta bir haftalık bir duruş oldu. Yeniden tam kapasitede çalışmak için 15 günlük bir süreye ihtiyaç var.”
Diyarbakır:
Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı’nın ifadesine göre, kentte yıkılan fabrika binası olmadı. Bir haftalık bir duruştan sonra üretim tekrar başladı. Ancak üretim ve ihracatla ilgili sorunlar var. Korku ve göç, iş gücünü etkiledi. Mal tedarikinde sıkıntılar var. Destek gerekli. Özellikle faiz kredi desteği önemli.
Kilis:
100 adet fabrikanın faaliyet gösterdiği ilde yıkılan fabrika yok. Elektrik var, ancak doğalgaz yok. Dolayısıyla üretimde sıkıntı var. Kredi ve finans açısından destek bekleniyor.
Adana:
Sanayi tesisleri büyük hasar görmedi. Üretime devam ediliyor. Adana Şakirpaşa Havaalanı ve İncirlik Hava Üssü yurt içi ve yurt dışından uçakla gönderilen arama kurtarma ekipleri ve yardım malzemelerinin sevk edilmesinde katkıda bulundu.
Elazığ:
OSB’de zarar yok. Demografik yapıda değişimler oldu. Dışarıdan 70-80 bin kadar göç aldı. Kentte barınma ve ulaşım sorunu var. Finansal konularda destek bekleniyor.
Osmaniye:
OSB’de ve Küçük Sanayi’de çalışanların bir kısmının işe gelmemesi nedeniyle işler aksıyor. İlde yaklaşık 4000 konut ihtiyacı olduğu belirtiliyor. Konteyner kent kurulmaya başlanmış. İnsanlar evlerine giremiyor.
Sizlere özet bir değerlendirme sunmaya çalıştım. Önümüzdeki yazımda depreme karşı sanayi kuruluşlarının en az şekilde etkilenmesi için alınması gereken önlemlerden ve toparlanma ile gelişmelerden bahsedeceğim.
Sağlıkla kalın...
